Upadek kryptowalut – co dalej z moimi pieniędzmi?

Rynek kryptowalut zmienił wiele w zakresie wzajemnie realizowanych transakcji. Sami jesteśmy sympatykami tej technologii, jednak zdarza się, że kryptowaluty są również używane do tworzenia projektów, często anonimowych, które później znikają bez śladu, razem z naszymi pieniędzmi…

Giełdy kryptowalut, różnego rodzaju platformy inwestycyjne, a nawet realne projekty oparte na security token… Pewnego dnia projekt po prostu znika, skutecznie uniemożliwiając nam wypłatę środków. Nie skupiamy się tutaj na powodach, gdyż o tym zrobimy z pewnością oddzielny wpis, ale na tym co może zrobić Użytkownik w takiej sytuacji.

Zacznijmy od podatków

Wobec ostatnich sytuacji na polskim rynku, gdzie między innymi doszło do upadku jednej z najstarszych giełd krytpowalut w Polsce, otrzymaliśmy następujące pytanie: Czy osoba, która posiadała środki na giełdzie kryptowalut może wykazać stratę?

Sprawa wygląda następująco: zasadniczo podatnik musi zachować należytą staranność w wykazaniu przed organem skarbowym, że w związku z poniesioną stratą może odliczyć ten koszt od wymiaru opodatkowania, czyli że doszło do faktycznej straty. Jak jednak często bywa, nie ma przepisów idealnie wpisujących się w przedstawiony stan faktyczny, dlatego w naszej ocenie powinno się wykazać rozsądne minimum.

Czym natomiast jest to rozsądne minimum? Z pewnością jest to próba kontaktu telefonicznego oraz mailowego z upadłą giełdą lub projektem, wysłanie pisma drogą tradycyjną a także zabezpieczenie dowodu notarialnego, że np. strona jest nieaktywna i nie można się z nią połączyć, wobec czego nie można zlecić wypłaty środków. Zabezpieczenie dowodu notarialnie, w formie protokołu z otwarcia strony internetowej jest rozwiązaniem stosunkowo tanim, a może być bardzo przydatne również w innych kwestiach o których za chwilę.

Dobrze, załóżmy więc, że dochowaliśmy należytej staranności, mamy kopie maili, wysyłaliśmy pisma i zabezpieczyliśmy dowód notarialnie – czy w tym przypadku możemy odliczyć stratę kryptowalut? Zasadniczo tak, natomiast często ważnym elementem jest udokumentowanie sposobu nabycia tych kryptowalut, np. na podstawie listy transakcji. Ciężko jednak to wykonać, gdy giełda czy też inny projekt nie działa… Ponadto printscreeny, często zostają zakwestionowane nie tylko w postępowaniach podatkowych, ale także w postępowaniach cywilnych. Warto tutaj pamiętać o tym, aby systematycznie generować wydruk transakcji w formie pdf. Tyczy to zarówno giełd oraz innych platform, na których przetrzymywane są środki.

Co dalej z moimi środkami?

Skoro już wiemy co z podatkami, skupmy się na tym, co zrobić, aby odzyskać środki. Często jednak bywa to trudne i szanse na odzyskanie maleją niemal z każdym dniem, dlatego ważny jest tutaj zebranie odpowiedniego materiału dowodowego. Zasadniczo pierwszym krokiem jest analiza usługodawcy platformy oraz innych firm i osób powiązanych z projektem, celem przeprowadzania wywiadu gospodarczego wraz z informacjami na temat poszczególnych osób. Kancelaria pozyskuje też wyciągi z rejestrów zarówno krajowych jak i zagranicznych.

Analizujemy również projekt pod kątem struktur i ewentualnych osób polecających, a także podziału produktowo-usługowego. W przypadku giełdy jest to oczywiście proste, natomiast w przypadku projektu inwestycyjnego, trzeba sprawdzić jak środki danego Użytkownika miały wypracowywać zysk, co było w sprzedawanym produkcie oraz czy produkt był realny lub w jakikolwiek sposób zagwarantowany. Można również posilić się firmami, specjalizującymi się w zakresie analizy przepływu środków na portfelach Usługodawcy – o ile znamy lub jesteśmy w stanie ustalić ich adres.

Ten proces nazywamy analizą projektu, który również wykonywany jest jako audyt działalności samego projektu, przed dokonaniem inwestycji przez Użytkownika. Taki research może być wykonany z pomocą kancelarii lub przez samego Użytkownika. Wszystko zależy od naszych możliwości oraz znajomości danej tematyki. Zawsze radzimy wykonać odpowiednią analizę przed inwestycją w dany projekt i nieważne czy jest to popularna giełda kryptowalut działająca na rynku od kilku lat czy nowopowstający projekt.

Po odpowiednim researchu zaczynamy procedurę właściwą na którą co do zasady składa się:

• zabezpieczenie notarialne dowodów oraz pozostałej dokumentacji,
• tłumaczenia przysięgłe dokumentów,
• przygotowanie wniosku do służb międzynarodowych takich jak INTERPOL,
• kontakt z osobami polecającym,
• próba kontaktu z usługodawcą celem polubownego rozwiązania sporu,
• w przypadku braku porozumienia następuje kontakt oraz współpraca z służbami międzynarodowymi.

Zabezpieczenie dowodów u notariusza polega na sporządzeniu protokołu z otwarcia strony internetowej, gdzie wspólnie z notariuszem otwiera się daną stronę internetową giełdy, czy też innego projektu, który przestał działać, a sam notariusz w formie załączników do protokołu obrazuje, jak strona w danym momencie wyglądała. Jeśli strona nie działa, korzystamy z wersji archiwalnych, tak aby było możliwe odtworzenie historii transakcji jakie dokonał dany Użytkownik oraz wygląd samej platformy. Zasadniczo taki dowód jest nie do zakwestionowania w żadnym postępowaniu czy to krajowym, czy międzynarodowym.

To kilka prostych kroków, które w większości mogą być wykonane przez samego Użytkownika, a mogą pomóc w zabezpieczeniu materiału dowodowego do przyszłych postepowań. Taka procedura z pewnością pomoże w zakresie prowadzenia procesu, zmierzającego do odzyskania środków.

Każda sprawa jest analizowana przez kancelarią indywidualnie, a cała procedura może zostać zarówno skrócona jak i rozszerzona. Jeśli zainteresowała Cię ta tematyka, zachęcamy do kontaktu z kancelarią.