Wyrok rozwodowy – o czym sąd może orzekać?

Wyrok rozwodowy rozstrzyga o kilku istotnych kwestiach z perspektywy byłych małżonków. Staje się podstawą do rozwiązania małżeństwa stron, a także określa dalsze relacje małżonków w następstwie rozwodu. W zakres ten wchodzą m.in. alimenty czy wspólne mieszkanie. Orzeczenie wpływa także na stosunki między rodzicami, a ich wspólnymi małoletnimi dziećmi. Oznacza to, że treść wyroku decyduje również o władzy rodzicielskiej i  kontaktach z dzieckiem. Sąd niekiedy dokonuje też podziału majątku wspólnego, jednak zdecydowanie częściej ma to miejsce w osobnym postępowaniu. O czym więc może on orzekać w wyroku rozwodowym i na jakiej podstawie? Dowiedz się więcej na ten temat właśnie w tym artykule.

O czym orzeka sąd w wyroku rozwodowym? 

Sąd zgodnie z treścią art. 58 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego rozstrzyga o:

• rozwiązaniu małżeństwa z orzekaniem o winie jednej ze strony lub obojga, bądź bez orzekania o winie,
• władzy rodzicielskiej nad małoletnim, wspólnym dzieckiem lub dziećmi małżonków,
• formie kontaktów rodziców z dzieckiem,
• wysokości kosztów, które małżonkowie są obowiązani ponosić w związku utrzymaniem i wychowaniem dziecka,
• sposobie korzystania z wspólnego mieszkania przez czas zamieszkiwania w nim rozwiedzionych małżonków.

Wyrok z orzeczeniem o winie lub wyrok bez orzekania o winie

Rozkład pożycia małżeńskiego musi mieć charakter trwały i zupełny. Oznacza to, że pojednanie się małżonków nie jest możliwe. Co do zasady, w ramach prowadzonego postępowania sąd zobowiązany jest do ustalenia, który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia, a także czy faktycznie ponosi taką winę. Strony mają też prawo zgodnie wnieść o zaniechanie orzekania o winie. Sąd w takiej sytuacji nie będzie oceniał żadnych dodatkowych okoliczności, a w rezultacie żaden z małżonków nie ponosi winy z perspektywy rozpadu małżeństwa. Sąd co do zasady rozwiązuje małżeństwo, jeśli stwierdzi ustanie pomiędzy małżonkami łączących ich więzi tj.:

• duchowej, 
• fizycznej, 
• gospodarczej. 

Co ze wspólnymi, małoletnim dziećmi małżonków?

Sąd na podstawie art. 58 § 1 k.r.o w trakcie postępowania rozwodowego rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnymi dziećmi. Należy podkreślić, że utrzymywanie kontaktów rodziców z dzieckiem to nie tylko prawo, ale również i obowiązek. Wynika to z art. 113 § 1 k.r.o., a kontakty są niezależne od władzy rodzicielskiej. W wyroku rozwodowym Sąd może w kwestii władzy rodzicielskiej: 

• pozostawić pełną władzę obojgu rodzicom, 
• ograniczyć zakres wykonywania władzy rodzicielskiej, 
• zupełnie pozbawić władzy rodzicielskiej. 

Jeżeli rodzice są w stanie sobą współdziałać dla dobra dziecka, wtedy najczęściej pełna władza rodzicielska pozostawiona jest obojgu z nich. Natomiast ograniczenie, zawieszenie lub pozbawienie jest skutkiem specyficznych okoliczności faktycznych i nie jest ostateczne. W wyroku rozwodowym sąd określa również zasady utrzymywania wspólnego dziecka. Sąd ma obowiązek określić wysokość kosztów utrzymania i wychowania, jeśli rodzice nie są zgodni w tej kwestii. 

Wspólne mieszkanie z perspektywy wyroku rozwodowego

W przypadku gdy małżonkowie zajmują wspólne mieszkanie – Sąd w wyroku rozwodowym orzeka co do zasady o sposobie korzystania z tego mieszkania przez czas wspólnego w nim zamieszkiwania rozwiedzionych małżonków. Na zgodny wniosek stron, organ może w wyroku dokonać podziału wspólnego mieszkania bądź przyznać je jednemu z małżonków. Możliwe jest to jednak tylko, gdy drugi z małżonków wyraża zgodę na jego opuszczenie bez dostarczenia lokalu zamiennego i pomieszczenia zastępczego. Jedynie w wyjątkowych stanach faktycznych Sąd może nakazać eksmisję jednego z małżonków wbrew jego woli.