Osoby poszkodowane w wypadkach komunikacyjnych bardzo często, również przed zakończeniem postepowania likwidacyjnego, otrzymują propozycję ugodowego zakończenia sprawy. Zaskoczenie ofertą i krótki czas na podjęcie decyzji sprawia, że poszkodowani bez większego zastanowienia, akceptują warunki Ubezpieczyciela. W perspektywie czasu okazuje się, że ugoda nie jest korzystna i nie obejmuje całości szkody wynikłej wskutek wypadku. O czym warto pamiętać przed zawarciem ugody z Towarzystwem Ubezpieczeniowym, w którym sprawca posiadał ubezpieczenie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych?
CAŁKOWITE ZRZECZENIE SIĘ ROSZCZEŃ
W ugodzie ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłaty dodatkowej kwoty pieniężnej tytułem zadośćuczynienia i odszkodowania, pod rygorem zrzeczenia się wszelkich roszczeń przez osobę poszkodowaną. Oznacza to, że w przypadku ujawnienia się nowej krzywdy mającej związek z wypadkiem (np. powstanie stawu rzekomego w miejscu złamania, ujawnienie padaczki, utrata funkcji rozrodczych) osoba poszkodowana nie otrzyma z tego tytułu rekompensaty. Urazy powstałe w wyniku wypadku komunikacyjnego, często niosą za sobą ryzyko odległych „pewnych” powikłań. Niekorzystne rokowania należy potwierdzić stosowną dokumentacją medyczną. Zawarcie ugody z ubezpieczycielem i zrzeczenie się wszelkich roszczeń musi być świadomą decyzję osoby poszkodowanej.
PRAWIDŁOWE OSZACOWANIE ROZMIARU SZKODY
Co do zasady, ubezpieczyciel sprawcy wypadku komunikacyjnego, zobowiązany jest do pełnego naprawienia szkody z wyjątkiem sytuacji, w której poszkodowany przyczynił się do jej powstania lub zwiększenia. Szkoda na osobie może mieć charakter majątkowy i niemajątkowy. Naprawienie szkody majątkowej (odszkodowanie) obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Tytułem odszkodowania ubezpieczyciel zwraca koszty leczenia, rehabilitacji, dojazdów, opieki osób trzecich, wydatków związanych z przystosowaniem pomieszczeń dla osób niepełnosprawnych, również zakupu samochodu dla osoby niepełnosprawnej, jeżeli jego posiadanie jest uzasadnione w okolicznościach danej sprawy. Tytułem odszkodowania ubezpieczyciel wypłaci, także utracone w wyniku wypadku wynagrodzenie, zwróci koszt szkolenia lub wakacji, jeżeli szkoda pozostaje w adekwatnym (normalnym) związku przyczynowym z wypadkiem.
Zadośćuczynienie jest rekompensatą szkody niemajątkowej. Tytułem zadośćuczynienia za ból i cierpienie, ubezpieczyciel wypłaci osobie poszkodowanej odpowiednią sumę pieniężną, uwzględniając wszystkie okoliczności danego wypadku, które mają wpływ na rozmiar doznanej krzywdy. Celem zadośćuczynienia jest przede wszystkim złagodzenie cierpień fizycznych i psychicznych, również tych, które zapewne wystąpią w przyszłości.
Poszkodowany, który otrzymał od ubezpieczyciela ofertę ugodowego zakończenia sprawy, powinien dokonać analizy, w wyniku której oceni czy propozycja jest korzystna i możliwa do zaakceptowania. Należy również zawnioskować o udostępnienie orzeczenia lekarskiego z oceną trwałego uszczerbku na zdrowiu, w celu sprawdzenia czy zostały uwzględnione wszystkie urazy doznane wskutek wypadku.
KAPITALIZACJA ROSZCZEŃ RENTOWYCH
Ugoda powinna również regulować kwestię ewentualnych roszczeń rentowych. Jeżeli, takie roszczenia zostały już przyznane, ugoda może dotyczyć ich kapitalizacji. W takim przypadku należy dokonać wyliczeń wariantowych, uwzględniając zmianę siły nabywczej pieniądza, korzyści lub ich brak w dłuższym okresie czasu. Ubezpieczyciele zazwyczaj są zainteresowani ugodą obejmującą kapitalizację roszczeń rentowych. Propozycje kapitalizacji i wypłaty jednorazowego odszkodowania pojawiają się po ok. 2-3 latach comiesięcznych wypłat. W przypadku takiej propozycji, konsultacja z profesjonalnym pełnomocnikiem, posiadającym wieloletnie doświadczenie w sprawach odszkodowawczych, wpłynie na finalną kwotę zawartej ugody.
PODSUMOWANIE
Ugoda z ubezpieczycielem sprawcy wypadku, zawsze powinna być korzystnym rozwiązaniem dla obu stron, które czynią sobie wzajemne ustępstwa. Unieważnienie ugody zawartej z ubezpieczycielem, w przypadku pojawienia się poważnych powikłań powypadkowych, w zasadzie jest niemożliwe. Wyjątkiem są ugody zawarte w imieniu małoletnich poszkodowanych bez zgody sądu rodzinnego. Zawarcie ugody jest czynnością prawną przekraczającą zwykły zarząd majątkiem małoletniego i zgoda sądu rodzinnego jest aktualnie koniecznym warunkiem formalnym. Powyższe potwierdza orzecznictwo sądowe. Przed ukształtowaniem jednolitej linii orzeczniczej ugody (z całkowitym zrzeczeniem się roszczeń małoletniego) zawierane były przez rodziców.
Osoba poszkodowana, która otrzymała ofertę ugodowego zakończenia sprawy musi rozważyć korzyści i wady takiego rozwiązania. Decyzji nie można podjąć pochopnie, bez czasu na zastanowienie się. Ugodę można zaakceptować w czasie rozmowy telefonicznej z pracownikiem ubezpieczyciela, prawo nie wymaga szczególnej formy dla tej czynności prawnej. Rozmowa zawsze jest nagrywana, ubezpieczyciel weryfikuje osobę poszkodowaną przy pomocy numeru PESEL, adresu zamieszkania, daty wypadku. W razie wątpliwości, nagranie stanowi dowód w sądzie na okoliczność zawartego porozumienia.
Osoby poszkodowane powinny mieć na uwadze fakt, że zawarcie ugody, nie jest jedynym możliwym zakończeniem postępowania likwidacyjnego. Brak akceptacji przedstawionych warunków oznacza wydanie decyzji w drodze uznania. Poszkodowany może złożyć reklamację, a następnie skierować sprawę na drogę postępowania sądowego. W ostatnich latach zyskuje mediacja przed Sądem Polubownym przy Komisji Nadzoru Finansowego. Postepowanie prowadzone jest przez mediatora wpisanego na Listę mediatorów KNF (doświadczeni specjaliści z zakresu prawa ubezpieczeniowego). Warunkiem rozpoczęcia postępowania mediacyjnego jest wyrażenie na nie zgody przez obie strony sporu.
W przypadku dalszych pytań zachęcamy do kontaktu z Kancelarią KHG – prosimy pisać na maila: dominika.stefanowska@khg.pl lub kamil.hupajlo@khg.pl
Radca prawny / Partner KHG Hupajło Grzegorczyk i Partnerzy Kancelaria Prawno-Podatkowa