Uciążliwy sąsiad – czy należy mi się odszkodowanie?

Instytucja prawa sąsiedzkiego zawarta w kodeksie cywilnym ma na celu zapewnienie równowagi między relacjami sąsiedzkimi, w szczególności poprzez wyznaczenie granicy prawa własności. Należy mieć na uwadze, że mieszkając w pobliżu innych możemy w sposób bezpośredni lub pośredni oddziaływać na funkcjonowanie najbliższego otoczenia. Tego rodzaju oddziaływania ustawa nazywa immisjami, które dotyczą zachowań mających miejsce na jednej nieruchomości, ale mające wpływ na nieruchomości sąsiednie. Właściciel nieruchomości zobowiązany jest przy wykonywaniu swojego prawa własności powstrzymać się od wszelkich działań, które mogłyby zakłócić korzystanie z nieruchomości sąsiednich ponad przeciętną miarę. Dotyczy to tzw. immisji pośrednich, które zasadniczo są dozwolone, ale do pewnej granicy- tj. granicy przeciętnej miary.  Przykładowo, jako immisje pośrednie, można wskazać zanieczyszczenia, hałasy, pyły czy gazy oraz takie, które oddziałują na psychikę człowieka wywołując negatywne skutki (poczucie obawy, niepokoju czy zagrożenia).

Tego rodzaju oddziaływania są bezprawne gdy przekraczają ową „przeciętną miarę”. Oczywiście jest to uzależnione od okoliczności danej sytuacji, ale dokonując oceny danej granicy dopuszczalności immisji należy brać pod uwagę obiektywne czynniki oraz natarczywość danego oddziaływania.

Często bywa i tak, że wszystkie próby ugodowego zakończenia sporu z sąsiadem okażą się bezskuteczne. W takiej sytuacji nie należy się poddawać tylko skorzystać z ochrony przewidzianej prawem. W pierwszej kolejności najlepszym rozwiązaniem jest skierowanie wezwania do osoby, która swoim zachowaniem lub zaniechaniem dopuszcza się wskazanych wyżej zachowań. W wezwaniu należy wyraźnie podkreślić czego oczekujemy od takiej osoby i jakie mogą być konsekwencje do niezastosowania się do treści wezwania (np. wytoczenie powództwa sądowego).

Czego może domagać się poszkodowany sąsiad? Przede wszystkim zaprzestania dalszych naruszeń, ale nie należy przy tym zapominać o przysługującym roszczeniu o zadośćuczynienie (odszkodowanie) z tytułu doznanej krzywdy. Niesforny sąsiad swoim zachowaniem może naruszać dobra osobiste (zdrowie, prawo do spokoju i wypoczynku, czy też prawo do ochrony sfery życia psychicznego), co potwierdzają liczne wyroki sądów, które jasno podkreślają, że człowiek we własnym mieszkaniu nie może być zmuszony do uciążliwości naruszających stan psychiczny i emocjonalny.