Odpowiedzialność solidarna w procesie budowlanym

Odpowiedzialność solidarna w procesie budowlanym

W praktyce nagminnie występują przypadki, w których to generalni wykonawcy nie wywiązują się ze swoich zobowiązań finansowych względem podwykonawców. Z uwagi na nierówność pozycji podwykonawcy w stosunku do inwestora i generalnego wykonawcy, taka ochrona jest uzasadniona i konieczna.

Należy również pamiętać, że odpowiedzialność na wyżej wskazanych zasadach dotyczy nie tylko stosunku: inwestor – generalny wykonawca – podwykonawca (z odpowiedzialnością solidarną inwestora za brak zapłaty ze strony generalnego wykonawcy), ale także stopni niższych, tj. odpowiedzialności generalnego podwykonawcy wobec dalszego podwykonawcy w układzie: generalny wykonawca – podwykonawca – dalszy podwykonawca.

Obecnie obowiązują dwa reżimy prawne wynikające z nowelizacji przepisu art. 647[1] KC – przepisy dotychczasowe mają zastosowanie do umów o roboty budowlane, które to zostały zawarte przed dniem 01.06.2017 r., natomiast po tej dacie obowiązują nowe zasady solidarnej odpowiedzialności.

Przed zmianą art. 647 [1] KC brzmiał:

1. W umowie o roboty budowlane, o której mowa w art. 647, zawartej między inwestorem a wykonawcą (generalnym wykonawcą), strony ustalają zakres robót, które wykonawca będzie wykonywał osobiście lub za pomocą podwykonawców.

2. Do zawarcia przez wykonawcę umowy o roboty budowlane z podwykonawcą jest wymagana zgoda inwestora. Jeżeli inwestor, w terminie 14 dni od przedstawienia mu przez wykonawcę umowy z podwykonawcą lub jej projektu, wraz z częścią dokumentacji dotyczącą wykonania robót określonych w umowie lub projekcie, nie zgłosi na piśmie sprzeciwu lub zastrzeżeń, uważa się, że wyraził zgodę na zawarcie umowy.

3. Do zawarcia przez podwykonawcę umowy z dalszym podwykonawcą jest wymagana zgoda inwestora i wykonawcy. Przepis § 2 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.

4. Umowy, o których mowa w § 2 i 3, powinny być dokonane w formie pisemnej pod rygorem nieważności.

5. Zawierający umowę z podwykonawcą oraz inwestor i wykonawca ponoszą solidarną odpowiedzialność za zapłatę wynagrodzenia za roboty budowlane wykonane przez podwykonawcę.

6. Odmienne postanowienia umów, o których mowa w niniejszym artykule, są nieważne.

Po zmianie natomiast brzmi on następująco:

1. Inwestor odpowiada solidarnie z wykonawcą (generalnym wykonawcą) za zapłatę wynagrodzenia należnego podwykonawcy z tytułu wykonanych przez niego robót budowlanych, których szczegółowy przedmiot został zgłoszony inwestorowi przez wykonawcę lub podwykonawcę przed przystąpieniem do wykonywania tych robót, chyba że w ciągu trzydziestu dni od dnia doręczenia inwestorowi zgłoszenia inwestor złożył podwykonawcy i wykonawcy sprzeciw wobec wykonywania tych robót przez podwykonawcę.

2. Zgłoszenie, o którym mowa w § 1, nie jest wymagane, jeżeli inwestor i wykonawca określili w umowie, zawartej w formie pisemnej pod rygorem nieważności, szczegółowy przedmiot robót budowlanych wykonywanych przez oznaczonego podwykonawcę.

3. Inwestor ponosi odpowiedzialność za zapłatę podwykonawcy wynagrodzenia w wysokości ustalonej w umowie między podwykonawcą a wykonawcą, chyba że ta wysokość przekracza wysokość wynagrodzenia należnego wykonawcy za roboty budowlane, których szczegółowy przedmiot wynika odpowiednio ze zgłoszenia albo z umowy, o których mowa w § 1 albo 2. W takim przypadku odpowiedzialność inwestora za zapłatę podwykonawcy wynagrodzenia jest ograniczona do wysokości wynagrodzenia należnego wykonawcy za roboty budowlane, których szczegółowy przedmiot wynika odpowiednio ze zgłoszenia albo z umowy, o których mowa w § 1 albo 2.

4. Zgłoszenie oraz sprzeciw, o których mowa w § 1, wymagają zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności.

5. Przepisy § 1-4 stosuje się odpowiednio do solidarnej odpowiedzialności inwestora, wykonawcy i podwykonawcy, który zawarł umowę z dalszym podwykonawcą, za zapłatę wynagrodzenia dalszemu podwykonawcy.

6. Postanowienia umowne sprzeczne z treścią § 1-5 są nieważne.

Zagadnienie solidarnej odpowiedzialności jest tematem złożonym. Kancelaria prowadzi sprawy sądowe zarówno podwykonawców (PW) dochodzących w tym trybie zapłaty od Inwestora lub GW, jak również w innych sprawach reprezentuje Inwestorów/GW w sprawach wytoczonych im przez PW.

Zobacz artykuły z serii budowlanej:

1. Jak nie zapłacić podwójnie (cz. I) – czyli solidarna odpowiedzialność inwestora i generalnego wykonawcy w budowlance
2. Jak nie zapłacić podwójnie (cz. II) – czyli solidarna odpowiedzialność inwestora i generalnego wykonawcy w budowlance

Kancelaria oferuje również swoim Klientom szkolenie z zasad solidarnej odpowiedzialności: „Jak nie zapłacić podwójnie, czyli solidarna odpowiedzialność inwestora według starych i nowych zasad”.