Wielu przedsiębiorców od początku bieżącego roku zgłasza się do nas z zapytaniami wynikającymi z Nowego Polskiego Ładu. Wprowadzone regulacje prawne prowadzą do powstania kolejnych zmian na rynku, a przez to w wielu przypadkach podwyżki cen. W tym wypadku może okazać się, że w pewnym momencie umowa z inwestorem będzie dla Wykonawcy nadmiernie niekorzystna. W jaki sposób podwyżka cen może prowadzić do zmiany umowy z inwestorem? Jakie trzeba spełnić przesłanki? Wynagrodzenie kosztorysowe czy wynagrodzenie ryczałtowe? Dowiedz się właśnie w tym artykule!
Jak najbardziej jest to możliwe. W szczególności, jeśli doszłoby do sytuacji, w której podwyżka cen mogłaby rażąco działać na szkodę Wykonawcy, a inwestor odmówił zmiany wynagrodzenia. Wystarczy wykorzystać w tym wypadku klauzulę polegającą na tym, że zmieniły się stosunki gospodarcze m.in. ceny na rynku. Kiedy można ją zastosować? Przede wszystkim musi dojść do nadzwyczajnej zmiany wspomnianych stosunków gospodarczych, czyli powyżej np. 5% podwyżki ceny. Ponadto trzeba założyć, że nie mogła ona być przewidywana w momencie zawierania umowy. Na tym jednak katalog przesłanek pozwalających na zmianę umowy z inwestorem się nie kończy.
Taka zmiana stosunków gospodarczych musi być przyczyną rażącej straty po stronie Wykonawcy bądź nadmiernych trudności w wykonaniu treści umowy już po jej zawarciu. Spełnienie tych przesłanek pozwala skierować sprawę do sądu w przypadku, gdy inwestor nie zgodzi się na zmianę umowy. Klauzula pozwala złożyć powództwo o rozwiązanie umowy lub jej zmianę zakresie m.in. wynagrodzenia.
Niestety wybór jest zależny tak naprawdę od indywidualnych preferencji wykonawcy. Wynagrodzenie kosztorysowe w odróżnieniu od wynagrodzenia ryczałtowego nie jest możliwe do ustalenia w sposób ostateczny. Oznacza to, że nie przewiduje kosztu w sposób precyzyjny na początku umowy. Kwota ustalana jest w oparciu o tzw. kosztorys wykonany przez wykonawcę po konsultacji inwestorem. W ramach takiego dokumentu zawarte są materiałów i nakładu pracy koniecznych do wykonania robót budowlanych.
Wynagrodzenie kosztorysowe najczęściej oblicza się na podstawie kosztu materiałów potrzebnych do wykonania treści umowy. Tutaj trzeba mieć jednak na uwadze, że podwyższenie wynagrodzenia kosztorysowego może być uzależnione od tego, która strona opracowała pisemne zestawienie planowanych prac.
Roszczenia wykonawcy o podwyższenie wynagrodzenia wskutek podwyżki cen będą np. uzasadnione, gdy autorem kosztorysu był inwestor. Jednak występuje tu również możliwość zmiany umowy z inwestorem na podstawie przyczyn niezależnych od stron.
Co do zasady jego wysokość nie podlega zmianie. Oznacza to, że jeśli strony umowy o umówiły się na wynagrodzenie ryczałtowe, to wykonawca w zasadzie nie może żądać jego zmiany. W razie podwyżki cen za materiały bądź zmian kosztów prac budowlanych on właśnie on ponosi ryzyko. W zakres ten wchodzi również wykonanie prac dodatkowych, co powoduje, że przy wynagrodzeniu ryczałtowym wykonawca może być stratny. Podobnie jak przy wynagrodzeniu kosztorysowym, wynagrodzenie ryczałtowe może zostać podwyższone w postępowaniu sądowym.
Stosunki gospodarcze w bieżącym roku ulegają zmianie i to niekoniecznie na korzyść przedsiębiorców. Wielu klientów zgłasza się do mnie z pytaniem, jak zmienić umowę z inwestorem i ma masę wątpliwości w tym temacie. Niestety każda sprawa jest nieco inna, a przez to wymaga indywidualnego podejścia. W takim wypadku – zapraszam do kontaktu! Umówmy się na spotkanie, na którym omówimy szczegóły i opracujemy odpowiednią strategię działania!
Radca prawny / Partner KHG Hupajło Grzegorczyk i Partnerzy Kancelaria Prawno-Podatkowa