Jakiekolwiek opóźnienia w oddaniu budynku, czy mieszkania przez dewelopera narażają klientów na straty. Dotyczy to zwłaszcza tych osób, które zaciągnęły kredyt hipoteczny. Warto wiedzieć, że w przypadku opóźnienia klientowi należy się odszkodowanie za każdy dzień, a nawet może on odstąpić od zawartej z deweloperem umowy.
W umowie zawieranej z deweloperem zawsze określane są terminy przekazania nieruchomości klientowi. Ponadto w dokumencie określane są też czynniki, które wykluczają odpowiedzialność dewelopera za opóźnienie w oddaniu inwestycji do użytku.
Zalicza się do nich m.in.:
W przypadku, gdy opóźnienie nie wynika z żadnej z przyczyn określonych w umowie deweloper musi wypłacić klientom odszkodowanie. Znamienną kwestię stanowi należyte przygotowanie treści umowy deweloperskiej pod kątem możliwości dochodzenia kar umownych oraz odszkodowania. Należy bowiem podkreślić, iż możliwość dochodzenia odszkodowania w kwocie przewyższającej wysokość kary umownej uzależniona będzie od zawarcia w treści umowy stosowanego zapisu.
Większość umów deweloperskich zawiera zapisy, które dokładnie określają wysokość kar umownych za opóźnienia w wydaniu lokalu. Jednakże nie wszyscy klienci pamiętają, by dany zapis umieścić w umowie z deweloperem, powoduje to w przyszłości brak roszczeń o zapłatę względem dewelopera. Wysokości kar umownych są określone procentowo w stosunku do ceny danego lokalu.
Przykłady zapisów dotyczących kar umownych
Właściwe zabezpieczenie interesów nabywcy wymaga analizy zapisów umownych dotyczących terminu rozpoczęcia budowy, harmonogramu oddania poszczególnych etapów robót oraz całego przedsięwzięcia i finalnie odbioru nieruchomości przez nabywcę i zawarcia umowy przenoszącej na niego własność przedmiotowej nieruchomości. Istotną kwestię z punktu widzenia interesów nabywcy stanowi zamieszczenie w treści umowy kar umownych za przekroczenie przez dewelopera wskazanych terminów.
Sposób obliczania kar umownych będzie warunkowała treść umowy deweloperskiej, która może określić jej wysokość nie tylko w sposób kwotowy. Przykładowe zapisy dotyczące kar umownych zamieszczone są poniżej:
„W przypadku nieprzeniesienia przez Dewelopera na Nabywcę prawa własności Lokalu w terminie wynikającym z treści niniejszej umowy z przyczyn leżących po stronie Dewelopera, Nabywcy przysługuje kara umowna w wysokości ustawowych odsetek za opóźnienie liczonych od wpłaconych przez Nabywcę kwot na poczet Ceny Nabycia Lokalu liczonych od dnia X do dnia przeniesienia prawa własności do Lokalu na Nabywcę”
„W przypadku nieprzeniesienia przez Dewelopera na Nabywcę prawa własności Lokalu w terminie wynikającym z treści niniejszej umowy z przyczyn leżących po stronie Dewelopera, zobowiązuje się on do zapłaty na rzecz Nabywcy kary umownej w wysokości 500 zł za każdy dzień następujący po dniu, w którym miało nastąpić przeniesienie prawa własności Lokalu na Nabywcę.”
„W przypadku nieprzeniesienia przez Dewelopera na Nabywcę prawa własności Lokalu w terminie wynikającym z treści niniejszej umowy z przyczyn leżących po stronie Dewelopera, zobowiązuje się on do zapłaty na rzecz Nabywcy kary umownej w wysokości 0,1% wartości Lokalu za każdy dzień następujący po dniu, w którym miało nastąpić przeniesienie prawa własności Lokalu na Nabywcę.”
O ile obowiązek dewelopera do zapłaty kary umownej nie jest uzależniony od powstania po stronie nabywcy jakiejkolwiek szkody, o tyle żądanie zapłaty odszkodowania, będzie od istnienia takiej szkody uzależnione. Zaznaczyć warto, iż dochodzenie przez nabywcę kary umownej od dewelopera nie wyklucza żądania zapłaty odszkodowania. W szczególności będzie to znamienne w sytuacji, gdy wielkość szkody będzie przewyższała wysokość kary umownej i w tym kontekście szczególnie istotne jest zamieszczenie stosowanego zapisu
w treści umowy deweloperskiej.
Jakie zatem okoliczności będą uzasadniały dochodzenie od dewelopera odszkodowania?
Dla przykładu warto wskazać kilka sytuacji uzasadniających przedmiotowe roszczenie:
Udokumentowane koszty
Nabywca powinien mieć na uwadze, by zadbać o to, aby wszelkie ponoszone przez niego
w związku z niewykonaniem lub niewłaściwym wykonaniem umowy przez dewelopera koszty były udokumentowane. Jeżeli zatem nabywca zdecyduje się na zlecenie wykonania zastępczego – musi zadbać aby wykonawca zlecenia doręczył mu faktury. Podobnie będzie
z kosztami poniesionymi z tytułu zlecenia wykonania ekspertyzy, najmu lokalu zastępczego. W perspektywie ewentualnego postępowania sądowego warto również zadbać o to, aby osoba, z którą nabywca zawiera umowę najmu lokalu zastępczego odprowadzała z tego tytułu podatek dochodowy, ponieważ bardzo prawdopodobne jest, iż deweloper w toku postępowania będzie podnosił taki zarzut.
Żądanie nabywcy zapłaty przez dewelopera odszkodowania nie zawsze będzie wiązało się
z koniecznością wszczynania postępowania sądowego. Takie roszczenie nabywca może skierować do dewelopera również na etapie przesądowym, konkretnie poprzez wezwanie dewelopera do usunięcia wad lokalu lub zapłaty odszkodowania. Pomocy prawnej w tym zakresie nabywca będący konsumentem może oczekiwać od miejskiego lub powiatowego Rzecznika Konsumentów lub Federacji Konsumentów. Pracownicy wymienionych instytucji zajmują się bezpłatnym udzielaniem porad prawnych, a ponadto mogą okazać się pomocni podczas sporządzania wezwań do zapłaty, czy podejmowania prób mediacyjnych.
Niestety, jak pokazuje praktyka, niski jest procentowy udział spraw odszkodowawczych, których zakończenie (oczywiście chodzi o zakończenie pozytywne dla nabywcy) następuje na etapie przedsądowym. Skuteczne dochodzenie praw nabywcy przed sądem zapewni reprezentacja profesjonalnego pełnomocnika.
Zachęcamy Państwa do skorzystania z usług naszej kancelarii w zakresie opisywanej problematyki. Doświadczeni specjaliści należycie zabezpieczą Państwa interesy.
Radca prawny / Partner KHG Hupajło Grzegorczyk i Partnerzy Kancelaria Prawno-Podatkowa