Autorskie prawa osobiste i nadzór autorski

Autorskie prawa osobiste chronią przede wszystkim interesy pozaekonomiczne twórcy (chronią jego dobre imię, renomę). Są ściśle związane z osobą twórcy, mają związek z więzią psychiczną, emocjonalną i intelektualną z utworem. Nie są ograniczone w czasie, są niezbywalne i niedziedziczne. Dopuszcza się zobowiązanie twórcy do ich niewykonywania- ma to związek z nabyciem od twórcy autorskich praw majątkowych do utworu. Dopuszcza się zezwolenie innej osobie na ich wykonywanie w imieniu twórcy oraz zobowiązać się do niekorzystania przeciwko nabywcy autorskich praw majątkowych z roszczeń przysługujących mu w przypadku naruszenia praw osobistych.

Autorskie prawa osobiste chronią nieograniczoną w czasie i niepodlegającą zrzeczeniu się lub zbyciu więź twórcy z utworem, a w szczególności prawo do:

1. autorstwa utworu,
2. oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem albo do udostępniania go anonimowo,
3. nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania,
4. decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności,
5. nadzoru nad sposobem korzystania z utworu.

Ostatni podpunkt mówi o tak zwanym nadzorze autorskim, który z punktu widzenia twórcy, który chce aby jego praca pozostała niezmieniona albo była kierowana jego wizją artystyczną, jest bardzo ważnym elementem w przypadku zbycia autorskich praw majątkowych. Nadzór autorski pozwala na utrzymaniu dobrego imienia autora utworu poprzez możliwość nadzoru nad sposobami korzystania i rozporządzania się utworem, który stworzył. Niesie on jednak za sobą pewne ograniczenia, mianowicie nadzór autorski jest ograniczony w czasie. Z reguły w umowie o przeniesienie majątkowych praw autorskich powinno się wyznaczyć termin na dokonanie nadzoru autorskiego. Nadzór autorski daje możliwość twórcy na dokonanie kontroli przed rozpowszechnieniem utworu. Jeżeli twórca go nie przeprowadzi w odpowiednim terminie, uważa się, że wyraził zgodę na rozpowszechnianie utworu w takiej formie, w jakiej został przekazany. Z reguły nadzór autorski przeprowadzany jest nieodpłatnie.

Naruszenie autorskich praw osobistych twórcy wiąże się z możliwością odstąpienie od umowy o przeniesienie majątkowych praw autorskich. Może to nastąpić w sytuacji, gdy rozporządzanie się utworem przez nabywcę majątkowych praw autorskich będzie skutkowało utratą dobrego imienia twórcy.