Zwrot ceny zakupu biletów lotniczych a odszkodowania za odwołany lot na przykładzie pandemii koronawirusa

Ostatnie tygodnie życia zarówno w Polsce jak i na świecie upływają pod znakiem walki z szerzącą się pandemią wirusa COVID-19 ( koronawirus). Skutkiem tego są min. zamykane granice oraz odwoływane praktycznie wszystkie połączenia lotnicze. Czy w takim przypadku pieniądze konsumenta za zakupione bilety ,,przepadają”? Jakie uprawnienia w tego typu sprawach przysługują podróżnym, których zaplanowane loty zostały odwołane? Czy w związku z tym mogą liczyć na jakiekolwiek odszkodowanie? Czy ustawodawca przewidział jakieś organy państwowe pomagające w tego typu sprawach? Na powyższe pytania postaram się odpowiedzieć w niniejszym artykule.

Podstawa Prawna

W polskim ustawodawstwie próżno szukać uregulowań, które odnosiłyby się bezpośrednio do odwołanego lotu. Przepisy z tym związane wynikają z prawa unijnego, a konkretnie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady WE nr 261/2004. Na wstępie chciałbym zaznaczyć, że czym innym jest odszkodowanie za lot, a czym innym zwrot sumy poniesionej na zakup biletów lotniczych. W drodze dygresji dodam, że rozporządzenia są szczególnym aktem prawa unijnego z uwagi na fakt, że obowiązują one wprost i w takim samym stopniu na terenie wszystkich państw członkowskich. Zatem uprawnienia i obowiązki w nich przewidziane będą przysługiwać obywatelom Niemiec, Francji, Polski oraz innych państw członkowskich Unii Europejskiej.

Odwołany lot a zwrot kosztów biletu

Czy odwołany lot jest jednoznaczny z tym, że pieniądze, które wcześniej zapłaciłem za bilety straciłem bezpowrotnie? Odpowiedź brzmi- nie i ma to zastosowanie do każdorazowego odwołania lotu. Oznacza to, że niezależnie jaka była przyczyna anulowania przewidzianego lotu, pasażer winien otrzymać sumę pieniężną wpłaconą za zakupione bilety. Oczywiście mogą zdarzać się sytuacje, które de facto nie są rzadkie w ostatnich tygodniach, w których przewoźnik nie będzie skory zwrócić nam kosztów zakupu biletu, będą to jednak działania bezprawne. Z doniesień medialnych wynika, że takie praktyki stosowane są min. przez popularną linię lotniczą RyanAir. Jeżeli borykają się Państwo z tego typu problemem adwokaci kancelarii prawnej KHG są w stanie Państwu pomóc.  Spotkałem się ostatnimi czasy z praktyką, że pewne znane linie lotnicze- Wizz Air zamiast wypłacić należną sumę wprost na konto bankowe klienta, przekazują ją na konto, z którego można dokonać zakupu biletów w przyszłości ( czyli de facto pieniądze pasażera pozostają w dalszej dyspozycji przewoźnika). Takie działanie jest również niezgodne z prawem choć pewnie duża część klientów nie będzie oponować przeciwko takiemu rozwiązaniu.

Odszkodowanie za odwołany lot

W przepisach wyżej wymienionego rozporządzenia można znaleźć uregulowania odnoszące się do tego, że pasażerowi z tytułu odwołanego lotu przysługuje z mocy prawa odszkodowanie w kwocie od 250 do 600 euro- Stawki te są zależne od długości lotu w linii prostej z portu wylotu do portu przylotu i kształtują się w następujący sposób:

1. Dla lotów na dystansie do 1500 km- 250 EUR
2. Dla lotów na dystansie od 1500 km do 3500 km- 400 EUR
3. Dla lotów na dystansie powyżej 3500 km – 600 EUR

Przykład: Lot na trasie Wrocław- Bergamo ( 802 km w linii prostej)- ewentualna kwota odszkodowania wynosi 250 EUR.

Warto zwrócić uwagę co zaznaczyłem na wstępie, że tego typu odszkodowanie w myśl przepisów przysługuje pasażerowi czyli dla przykładu gdy rezerwacja obejmowała trzy osoby, wówczas każdej z tych osób będzie takowe roszczenie odszkodowawcze przysługiwało. Pragnę dodatkowo nadmienić, że wiek pasażera nie ma tutaj żadnego znaczenia, przysługuje ono nawet niemowlęciu.

Czy odszkodowanie przysługuje za każdy odwołany lot?

Co do zasady tak jednakże prawo to wyłączają tzw. nadzwyczajne okoliczności wyłączające winę przewoźnika. W świetle ostatnich wydarzeń podstawowe pytanie brzmi czy szerzący się wirus, który jest powodem odwołanego lotu stanowi takową nadzwyczajną okoliczność, a zatem przesłankę dzięki której przewoźnik zwolniony jest z obowiązku wypłaty rekompensaty? Choć nie było w tym zakresie żadnych wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE), z własnego doświadczenia mogę powiedzieć, że z całą pewnością jest to przesłanka wyłączająca winę przewoźnika. Podobnie rzecz się będzie miała z odwołaniem lotu z uwagi na niesprzyjającą pogodę np. ciężkie gradobicie, wiatry itp. Co ciekawe usterka samolotu np. popsuty silnik, niezbędna wymiana jakiejś części  w świetle orzecznictwa TSUE już nie stanowi okoliczności, która wyłączałaby winę przewoźnika co w rezultacie skutkuje tym, że pasażer może ubiegać się o należne mu odszkodowanie.

Jak ubiegać się o zwrot pieniędzy lub odszkodowanie za odwołany lot

Niestety przepisy rozporządzenia WE 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady nie przewidują jakoby odszkodowania miałyby być wypłacane bez wnioskowania o nie tj. z góry przez przewoźnika lotniczego. W tym celu pasażer winien zwrócić się w pierwszej kolejności do przewoźnika z roszczeniem lub też zlecić tego typu obsługę prawną profesjonaliście. Linia lotnicza ma 30 dni na ustosunkowanie się do żądania. Jeśli chodzi o zwrot sum za zakupiony bilet przynajmniej w teorii powinny być one wypłacane bez linię lotniczą choć praktyka bywa różna.

W przypadku gdy przewoźnik odmówi wypłaty odszkodowania, zazwyczaj powołując się na nadzwyczajne okoliczności wyłączające winę przewoźnika, wówczas pozostają dwie ścieżki dochodzenia roszczeń:

• Sprawa sądowa, która jest najskuteczniejszym sposobem uzyskania odszkodowania- W tym celu sugeruję zwrócenie się do Kancelarii Prawnej KHG z prośbą o profesjonalną obsługfę i reprezentację sprawy.
• Postępowanie mediacyjne przedRzecznikiem Praw Pasażerów- Jest to jednak metoda po pierwsze często nieskuteczna, a po drugie bardzo długa z uwagi na braki kadrowe Urzędu Lotnictwa Cywilnego

Mam nadzieję, że w niniejszym artykule nakreśliłem Państwu przysługujące uprawnienia oraz sposoby dochodzenia swoich pieniędzy w związku z odwołanymi lotami, w tym z odwołanymi lotami z powodu pandemii koronawirusa. W przypadku jakichkolwiek pytań lub wątpliwości zachęcam do kontaktu z naszą Kancelarią celem uzyskania fachowej pomocy prawnej.