Rozłożenie grzywny na raty

Jedną z kar stosowanych przez sądy w sprawach karnych jest kara grzywny. Stosując ją, sąd określa wysokość tzw. stawki dziennej oraz ich liczbę, co daje sumę jaką skazany zobowiązany jest zapłacić. System stawek dziennych polega na orzekaniu grzywny w niejako dwóch etapach- pierwszy określa liczbę „stawek dziennych” (nie mniejszą niż 10 i nie wyższą niż 540), a następnie w drugim etapie ustalana jest wysokość jednej stawki zgodnie z indywidualnymi możliwościami skazanego, przez co należy rozumieć warunki osobiste sprawcy, uzyskiwane przez niego dochody, sytuację majątkowo- rodzinną oraz możliwości zarobkowe. Tak ustalona wysokość stawki dziennej nie może być niższa od 10 złotych, ani też przekraczać 2000 zł.

Przykład: Sąd ustalił wobec skazanego karę grzywny w wymiarze 50 stawek dziennych ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 20 zł (oznacza to, że skazany obowiązany jest zapłacić sumę 1000 zł tytułem kary grzywny)

Nierzadko, jednorazowe uiszczenie wskazanej przez sąd sumy będzie dla skazanego znacząco utrudnione lub nawet niemożliwe. Może się tak zdarzyć w szczególności gdy obok kary grzywny, sąd orzeknie świadczenie pieniężne na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w związku z czym, łączna kwota może pozostawać poza możliwościami majątkowymi skazanego.

W takiej sytuacji, skazany może skorzystać z instytucji przewidzianej w kodeksie karnym wykonawczym, która przewiduje możliwość rozłożenia przez sąd kary grzywny, a także wyżej wspomnianego świadczenia pieniężnego na raty. Skazany, którego sytuacja majątkowa nie pozwala na jednorazowe uiszczenie zapłaty w stosownej wysokości, po uprawomocnieniu się wyroku może zwrócić się z wnioskiem o rozłożenie kary grzywny na raty. Taki wniosek składany będzie najczęściej do sądu, który wydał orzeczenie w pierwszej instancji. W jego treści należy określić w jakich ratach grzywna może być spłacona- ich wysokość i częstotliwość (sąd może rozłożyć spłatę na okres 1 roku, a tylko w wyjątkowych sytuacjach na okres do 3 lat). Następnie należy udowodnić okoliczności uzasadniające wniosek poprzez przedłożenie odpowiednich dowodów.

Wnioskodawca powinien wykazać, że natychmiastowe wykonanie grzywny (i świadczenia pieniężnego) pociągnęłoby dla niego lub rodziny zbyt ciężkie skutki. Należy przez to rozumieć sytuację, w której dochody, sytuacja majątkowa oraz miesięczne koszty utrzymania nie pozwalają na jednorazowe uiszczenie orzeczonych kwot bez znaczącego uszczerbku dla sytuacji rodzinnej wnioskodawcy. Kara grzywny powinna stanowić pewną uciążliwość, lecz jej wykonanie nie powinno zagrażać niemożnością zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych. Na poparcie sytuacji majątkowej warto przedłożyć zaświadczenie o uzyskiwanych dochodach oraz rachunki z tytułu mediów, zakupów i innych stałych wydatków.

Złożenie wniosku o rozłożenie kary grzywny na raty jest wolne od opłat, a na postanowienie sądu w tym przedmiocie przysługuje zażalenie, nawet w sytuacji gdy mimo rozłożenia kary na raty, nie zgadzamy się z ich wysokością.