Prawo autorskie

Prawo autorskie

Istnieje również pewna istotna grupa wyłączeń. Nawet, jeśli posiadają twórczy charakter, z ochrony prawnoautorskiej zawsze wyłączone będą:

• akty normatywne lub ich urzędowe projekty;
• urzędowe dokumenty, materiały, znaki i symbole;
• opublikowane opisy patentowe lub ochronne;
• proste informacje prasowe.

Prawo autorskie pierwotnie zawsze przysługuje twórcy w dwóch postaciach – jako prawa majątkowe i prawa osobiste. Tylko te pierwsze mogą “oderwać się” od twórcy i zostać przeniesione na inną osobą. Prawa te umożliwiają – w dużym uproszczeniu – zarabianie na utworze prawnoautorskim. Autorskie prawa majątkowe mogą więc zostać np. sprzedane. Posiadacz tych praw może również upoważnić inną osobę do korzystania z nich, czyli udzielić tzw. licencji. Licencja może być wyłączna (jeśli upoważnienia udzielono tylko jednej osobie z wyłączeniem innych) lub niewyłączna (jeśli taką samą licencję może otrzymać nieograniczona liczba osób). Zarówno przeniesienie autorskich praw majątkowych, jak i upoważnienie do korzystania z nich jest udzielane na danych polach eksploatacji. Oznacza to, że wskazuje się sposób (obszar działalności), gdzie dany utwór może być wykonywany (np. licencja do odtworzenia utworu muzycznego jedynie na danej imprezie).

W umowach dotyczących praw majątkowych, warto również zastrzec zakres tworzenia utworów zależnych (w szczególności przeróbek, tłumaczeń). Należy przy tym pamiętać, że autorskie prawa majątkowe są ograniczone w czasie. Po upływie określonego czasu wygasają i stają się tzw. domeną publiczną; zobacz: okresy trwania autorskich praw majątkowych; domena publiczna).

Drugim składnikiem praw autorskich są autorskie prawa osobiste. Prawa osobiste są związane z osobą twórcy. Jest to – w uproszczeniu – możliwość oznaczenia dzieła nazwiskiem autora. Tytułem przykładu – gdy tworzysz grafikę i sprzedajesz prawa do niej,  nadal jesteś jej autorem i co do zasady możesz zostać oznaczony jako autor. Prawa osobiste są niezbywalne – nie można ich przenieść na inną osobę (np. sprzedać). Autor może jednak zgodzić się na ich ograniczenie (np. na publikowanie anonimowe czy rezygnację z nadzoru autorskiego). Na ten temat zobacz więcej tutaj.

Od praw autorskich należy odróżnić prawa pokrewne. Nie są to prawa autorskie, choć znajdują się w jednej ustawie. Prawa pokrewne to prawa własności intelektualnej jedynie podobne do praw autorskich (pokrewne tym prawom). Powstają równocześnie z prawami autorskimi i służą zasadniczo zabezpieczeniu interesów podmiotów wykonujących prawa autorskie. Prawami pokrewnymi są:

• prawa do artystycznych wykonań (np. wykonanie utworu muzycznego na scenie podczas koncertu);
• prawa do fonogramów i wideogramów (pierwsze rejestracje utworów audio i wideo, tzw. taśmy-matki);
• prawa do nadań programów;
• prawa do pierwszych wydań i prawa do wydań naukowych i krytycznych.

Istnieje kilka istotnych kwestii, na które należy zwrócić uwagę przy konstruowaniu umów, podpisywaniu ich oraz korzystaniu z praw autorskich. Należy do nich m.in. tzw. dozwolony użytek – zarówno prywatny, jak i publiczny. Należy także zwrócić uwagę na ochronę wizerunku, adresata korespondencji, tajemnicę źródeł informacji, oraz dopuszczalne działania w przypadku naruszenia praw autorskich.

Jako Kancelaria zabezpieczamy transakcje, w których występują kwestie związane z prawem autorskim. Przygotowujemy umowy, oświadczenia i regulaminy stron internetowych. Prowadzimy negocjacje, a następnie postępowania cywilne i karne związane z naruszeniem praw autorskich. Dochodzimy roszczeń twórców oraz reprezentujemy Klientów w kontaktach z organizacjami zbiorowego zarządzania prawami autorskimi.