Koronawirus, a upadłość konsumencka
Najkrócej rzecz ujmując jest to szansa dla wszystkich osób posiadających długi przewyższające możliwość ich spłacenia na ,,nowe życie”. Możliwość skorzystania z upadłości konsumenckiej mają wyłącznie osoby prywatne. Jak już wcześniej wspomniałem możliwość taką mają tylko osoby niewypłacalne, głównym celem powyższej instytucji jest oddłużanie z całego lub części zadłużenia, których konsument nie będzie w stanie spłacić. Nie ma żadnego znaczenia czy długi powstały umyślnie czy nieumyślnie.
Najczęstszym pytanie do specjalistów pracujących w kancelarii KHG Hupajło & Partnerzy Kancelaria Adwokacko-Radcowska jest następujące ,,Czy jestem wypłacalny?”
Pozornie jest to proste pytanie, ale przysparza bólu głowy nie jednej osobie. Należy się zastanowić, czy nasze miesięczne wynagrodzenie jest w stanie pokryć wydatki związane z utrzymaniem .
Odpowiedzialność kontraktowa w czasie epidemii koronawirusa
Wiele osób jeszcze przed rozwinięciem się koronawirusa zawierała liczne umowy, które obecnie nie są możliwe do zrealizowania. Zgodnie z art. 471 kodeksu cywilnego dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.
Powyższe ,,następstwa” określą się jako siłę wyższą, która nie została zdefiniowana w przepisach k.c. Jednak w doktrynie i orzecznictwo utożsamia się siłę wyższą jako – spełniające kumulatywnie wskazane poniżej cechy – zdarzenie:
- zewnętrzne, mające swoje źródło poza urządzeniem, z którego funkcjonowaniem związana jest odpowiedzialność odszkodowawcza, co niekoniecznie oznacza, że musi powstać poza terenem przedsiębiorstwa, lecz istotne jest tutaj źródło oddziaływania; zdarzenie powstać musi więc poza sferą działania przedsiębiorstwa;
- niemożliwe do przewidzenia – przez co rozumieć należy ocenianą
w kategoriach obiektywnych niemożność przewidzenia w konkretnej sytuacji skutków siły wyższej (zasięg, siła i skutki są niemalże nieprawdopodobne), choć samo nadejście siły wyższej (np. huraganu) było możliwe do przewidzenia;
- niemożliwe do zapobieżenia – przy czym nie chodzi tutaj o niemożliwość zapobieżenia samemu zjawisku, ile o zapobieżenie jego skutkom przy zastosowaniu współczesnej techniki, czyli gdy zapobieżenie takie przekracza granice możliwości ludzkich. Zdarzenie stanowiące siłę wyższą ma więc charakter przemożny, co oznacza, że w tym momencie, w którym siła wyższa występuje, wymyka się ona spod kontroli ludzkiej.
W umowach często znajdują się liczne klauzule, które stanowią o silę wyższej, oczywiście koronawirus czy epidemia mogą nie być wymienione tam wprost, lecz nie mamy tam do czynienia z katalogiem zamkniętym, ponieważ nie sposób wymienić wszystkich możliwych okoliczności.
Sąd Apelacyjny w Lublinie w wyroku z dnia 9 kwietnia 2014 r. sygn. akt I ACa 700/13 wskazał, że ,,Dłużnik może na dwa sposoby wykazać, że niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania umownego jest następstwem okoliczności, za które nie ponosi on odpowiedzialności, czyli okoliczności, które go „nie obciążają”. Po pierwsze, może wykazać konkretną okoliczność, która była przyczyną niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania (oczywiście musi to być przyczyna, za którą dłużnik nie odpowiada). Po drugie, może wykazać, że okoliczność, która była przyczyną niewykonania (nienależytego wykonania) zobowiązania nie należy do grupy tych, za które on odpowiada, bowiem sam dołożył należytej staranności. W tym drugim wypadku dłużnik jedynie wykazuje, że przyczyny naruszenia są inne niż te, za które on odpowiada, choć nie wskazuje jednocześnie na konkretną przyczynę.”
W związku z tym to na stronie, która nie wykonała spoczywa obowiązek wykazania istnienia siły wyższej – w tym przypadku epidemii, co pozwoli dłużnikowi na nie ponoszenie odpowiedzialności kontraktowej określonej w art.471 k.c.
Przebieg upadłości konsumenckiej wobec koronawirusa
W dalszym ciągu każdy osoba prywatna nieprowadząca działalności gospodarczej może skorzystać z upadłości konsumenckiej – nic się nie zmieniło w tym względzie, pomimo, że Sądy przez zagrożenie epidemiologiczne zaczęły pracować częściowo zdalnie.
Rozpoczęcie postępowania upadłościowego wiążę się z wieloma konsekwencjami, jest to m.in. rozpoczęcie nadzoru nad majątkiem przez syndyka, tyczy się to zarówno nieruchomości (domy, mieszkania) jak i ruchomości (samochody). Syndyk analizuje posiadany przez nas majątek i może przejąć częściowo wynagrodzenie za prace lub zainteresować się posiadanymi przez nas akcjami czy udziałami w spółkach. Ma to również wpływ na naszego małżonka, ponieważ jeżeli jeden z małżonków ogłosi upadłość, automatycznie między małżonkami powstaje rozdzielność majątkowa, zaś wspólny majątek wchodzi do tzn. masy upadłościowej oznaczającej majątek upadłego, który służy zaspokojeniu wierzycielu padłego.
Sąd może się zainteresować jakie transakcje zostały dokonane przez nas w ostatnim czasie, czy nie próbowaliśmy ,,ukryć majątku” przed Syndykiem, za pomocą np. darowizny lub umowy kupna-sprzedaży. Jeżeli tak się stało, to Sąd posiada kompetencję do podważenia umowy.
Należy sobie zdać sprawę, że Twoja przyszłość jest w Twoich rękach. Zastanawiasz się nad upadłością konsumencką? Chcesz wiedzieć czy to dobra decyzja w Twojej obecnej sytuacji – skontaktuj się z prawnikami z kancelarii KHG Hupajło & Partnerzy Kancelaria Adwokacko-Radcowska.
