Czy ustawa o zatorach płatniczych rozwiąże problemy gospodarcze z płatnościami?
Aktualnie obowiązujące przepisy nie mają pozytywnego wpływu na płynność finansową i rozwój firm. Ponad 80 % należności nie jest płaconych w terminie. Niejednokrotnie doprowadza to do sytuacji, w której przedsiębiorcy nie są w stanie opłacić sowich bieżących wierzytelności. Zjawisko to wyraźnie szkodzi polskiej gospodarce. Najbardziej odczuwają to mniejsze firmy, które dostarczają towary/usługi dużym kontrahentom. Kłopoty z płynnością finansową przedsiębiorstw spowodowane w ten sposób wywołują tzw. efekt domina, często doprowadzając do upadłości wielu firm, szczególnie tych mniejszych.
Brak płatności od kontrahenta za faktury jest jednym z głównych problemów przedsiębiorców
Biuro Informacji Gospodarczej “InfoMonitor” – wskazało, iż w pierwszym kwartale 2019 roku odsetek firm, którym kontrahenci na przestrzeni ostatnich sześciu miesięcy nie zapłacili w terminie i spóźnili się o co najmniej 60 dni, wynosi 49 %. W roku poprzednim wynosił 53 %. Czołowe miejsca w rankingu zajmują przedsiębiorstwa specjalizujące się w budownictwie i transporcie.
W piątek 19 lipca sejm uchwalił ustawę o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia zatorów płatniczych, która ma wejść w życie 1 stycznia 2020 roku. Jak podaje prezes UOKIK Marek Niechciał – zmienione zostaną przepisy i wprowadzone rozwiązania, które skrócą terminy płatności i jednocześnie przewidują sankcje dla tych, którzy nie płacą. Szczególnie chronieni będą mikro, mali i średni przedsiębiorcy. Kary nakładał będzie Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów(UOKiK). Najważniejszą zmianą jest skrócenie terminów płatności w transakcjach pomiędzy przedsiębiorcami lub innymi podmiotami objętymi zakresem działania ustawy.
Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zostanie wyposażony w narzędzia, do reagowania w przypadku, kiedy suma zaległych świadczeń pieniężnych przedsiębiorcy w ciągu 3 kolejnych miesięcy wyniesie co najmniej 5 mln zł do 2021 roku i 2 mln zł w późniejszych latach. W stosunku do takiego przedsiębiorcy postępowanie będzie wszczynane z urzędu i zakończy się maksymalnie wciągu 5 miesięcy. Podstawą do wszczęcia postępowania będzie złożone zawiadomienie o braku zapłaty w terminie przez przedsiębiorcę który padł ofiarą niewypłacalnego kontrahenta, czy też osoba podejrzewająca, dany podmiot o nieuczciwe praktyki. Postępowanie będzie obejmować kontrolę płatności z dwóch lat poprzedzających. Kara pieniężna będzie obliczana w oparciu o wzór, obejmujący stosunek wartości opóźnionych świadczeń, a okres trwania opóźnienia, z uwzględnieniem odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych. Oczywiście procedura będzie uwzględniać środek odwoławczy w formie zwrócenia się o ponowne rozpatrzenie sprawy, przez UOKiK, a kolejnym etapem będzie złożenia skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego.
Prezes UOKiK Marek Niechciał zapewnia, że będzie stanowczo reagował w przypadkach opóźnień w płatnościach, ale będą też okoliczności łagodzące. Nakładane sankcje będą mogły zostać zmniejszone, jeżeli dłużnik ureguluje swoje zaległości. Podmiotów, które same są ofiarami zatorów, nie będziemy karać w ogóle. Nie będzie natomiast pobłażania dla recydywistów – ci będą musieli zapłacić więcej.
Przedsiębiorca, który spłaci w ciągu 14 dni od doręczenia postanowienia o wszczęciu postępowania, należność wraz z odsetkami, otrzyma kare obniżoną o 20 %.Dodatkowa bonifikata w postaci 10 % obniżenia kary UOKiK zastosuje, jeśli dłużnik niezwłocznie zapłaci karę i zrzeknie się prawa do złożenia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy przez urząd. Niemniej jednak, jeśli przedsiębiorca dopuszcza się nadmiernych opóźnień – kolejna nałożona kara może być podwyższona o 50 %. Ustawa zabezpieczy przedsiębiorcę, który nie jest wypłacalny, z racji iż sam nie otrzymali zapłaty – będzie on zwolniony z kar pieniężnych.
Nowa ustawa uściśli współpracę pomiędzy Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów, a Krajową Administracją Skarbową, co pozwoli skupić działania urzędu na przedsiębiorcach tworzących zatory płatnicze. UOKiK zostanie wyposażony w narzędzia pozwalające na przeprowadzenie rzetelnej kontroli, a sam prezes UOKiK corocznie będzie składał sprawozdania Prezesowi Ministrów z przeprowadzonych postępowań.
