Postępowanie dyscyplinarne w prawie budowlanym

Postępowanie dyscyplinarne w prawie budowlanym

Zgodnie z Prawem budowlanym odpowiedzialności zawodowej w budownictwie podlegają osoby wykonujące samodzielne funkcje techniczne w budownictwie, tj. działalność, obejmującą w szczególności:

1. projektowanie,
2. sprawdzanie projektów architektoniczno-budowlanych,
3. sprawowanie nadzoru autorskiego;
4. kierowanie budową lub innymi robotami budowlanymi;
5. kierowanie wytwarzaniem konstrukcyjnych elementów budowlanych oraz nadzór i kontrolę techniczną wytwarzania tych elementów;
6. wykonywanie nadzoru inwestorskiego;
7. sprawowanie kontroli technicznej utrzymania obiektów budowlanych,

które:

1. dopuściły się występków lub wykroczeń, określonych ustawą;
2. zostały ukarane w związku z wykonywaniem samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie;
3. wskutek rażących błędów lub zaniedbań, spowodowały zagrożenie życia lub zdrowia ludzi, bezpieczeństwa mienia lub środowiska albo znaczne szkody materialne;
4. nie spełniają lub spełniają niedbale swoje obowiązki;
5. uchylają się od podjęcia nadzoru autorskiego lub wykonują niedbale obowiązki wynikające z pełnienia tego nadzoru.

Ilość przeprowadzanych spraw  przed sądami dyscyplinarnymi wykazuje tendencję wzrostową. Odpowiedzialności tej nie należy utożsamiać z odpowiedzialnością karną lub cywilną. Jest to odpowiedzialność niezależna.

Rodzaje kar:

1. Jako najłagodniejszą karę w ustawie przewiduje się “upomnienie”.
2. Surowszą karą jest upomnienie z jednoczesnym nałożeniem obowiązku złożenia, w wyznaczonym terminie, egzaminu.
3. Najsurowszą sankcję jest zakaz wykonywania samodzielnej funkcji technicznej w budownictwie, na okres od roku do 5 lat, połączony z obowiązkiem złożenia w wyznaczonym terminie egzaminu.

Istotne jest, iż nałożona  kara biegnie od dnia, w którym decyzja o ukaraniu stała się ostateczna, tj. od dnia wydania (skutecznego doręczenia) decyzji przez organ odwoławczy, lub w razie niewniesienia odwołania – od dnia, w którym upłynął termin do jego wniesienia. Organem właściwym do wydania decyzji o zastosowaniu odpowiedzialności zawodowej w budownictwie będzie to organ samorządu zawodowego . W myśl ustawy o samorządach zawodowych z dnia 15 grudnia 2000 r. jednostkami samorządu zawodowego są izby architektów oraz inżynierów budownictwa, które mają osobowość prawną, zaś działalność izb określają ich statuty (art. 7 ust. 1 i 2 ww. ustawy).

W sprawach odpowiedzialności zawodowej w budownictwie orzekają sądy dyscyplinarne na podstawie regulaminu krajowego sądu dyscyplinarnego i okręgowych sądów dyscyplinarnych działających przy poszczególnych stowarzyszeniach. Postępowanie w sprawie odpowiedzialności zawodowej w budownictwie wszczyna się na wniosek organu nadzoru budowlanego, właściwego dla miejsca popełnienia czynu lub stwierdzającego popełnienie czynu, złożony po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego

Decyzja o ukaraniu i stwierdzony w toku postępowania błąd np. po stronie kierownika robót rodzą także reperkusje w sferze prawa cywilnego. Przykładem może tu być odpowiedzialność odszkodowawcza, na podstawie art. 415 kodeksy cywilnego osoby, która dopuściła się uchybień (ukaranego) w stosunku do inwestora czy podwykonawcy. W sytuacji gdy zarówno Kierownik budowy jak i inspektor nadzoru swoim zachowaniem wyrządzają szkodę inwestorowi, inwestor może żądać naprawienia szkody zarówno od kierownika budowy jak i od inspektora nadzoru. Zastosowanie w tym przypadku będzie miał art. 441 § 1 kodeksu cywilnego, zgodnie z którym jeżeli kilka osób ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym, ich odpowiedzialność jest solidarna.

Dobrymi ilustracjami możliwości wykorzystania odpowiedzialności dyscyplinarnej są wybrane kancelaryjne przypadki

W umowie o prace projektowe architekt zobowiązał się do wykonania prac przygotowawczych oraz projektowych na etapie uzyskania akceptacji koncepcji zagospodarowania. Przeprowadzone prace budowlane ujawniły błędy w projekcie posadowienia zjazdu do doku, polegające na oparciu o typowe warstwy drogowe i mury oporowe, bez uwzględnia poziomu wód gruntowych. Przedmiotowy błąd został popełniony w projekcie budowlanym przekazanym do urzędu, w celu uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę, a konsekwencją tego zaniedbania był wzrost kosztów inwestycji. W zakresie powstałych szkód zostało zgłoszone do ubezpieczyciela, u którego architekt posiadał polisę odpowiedzialności cywilnej, roszczenie wypłaty odszkodowania. Ubezpieczyciel nie znalazł podstaw do wypłaty. Inwestor wszczął postepowanie dyscyplinarne które zakończyło się jedynie „upomnieniem” . Ubezpieczyciel uznał swoją odpowiedzialność po przesłaniu wyroku sądu dyscyplinarnego. Roszczenie zostało oszacowane i wypłacone.

Podobna sytuacja dotyczyła błędu projektanta popełnionego podczas sporządzania projektu budowy i adaptacji budynku mieszkalnego na obiekt biurowy. Zaniedbanie projektanta polegało na niedokonaniu rozeznania głębokości posadowienia istniejących już obiektów. Projektant w swoim opracowaniu posłużył się jedynie pewnymi założeniami, których weryfikację przerzucił na wykonawcę robót. Pomimo zamieszczenia w dokumentach projektowych stosownej adnotacji, nie ulega wątpliwości, że projektant dopuścił się zaniedbania, a więc przedmiotowe zaniechania nosiło znamiona winy. W trakcie wykonywania prac doszło do zawalenia się całego narożnika przybudówki, wraz ze stropami parteru i piętra. W tym przypadku ubezpieczyciel również odmówił wypłaty odszkodowania. Swoją decyzję zmienił po ukaraniu dyscyplinarnie projektanta.