Wyobraź sobie, że zakładasz firmę. Wszystko legalnie. Masz wpis w rejestrze, licencję z KNF, biuro, kontrahentów. Potrzebujesz tylko jednego: rachunku bankowego. Wchodzisz do oddziału i słyszysz: „Niestety, nie możemy zawrzeć z Panem umowy. Pańska działalność nie spełnia naszych wewnętrznych wymogów.” Brzmi jak absurd? A jednak właśnie coś takiego przydarzyło się klientowi, którego sprawę prowadziłem. Więcej jednak na ten temat dowiesz się właśnie tutaj.
Dokument, który zmienia wszystko
Na fali tamtej sprawy wpadł mi w ręce wewnętrzny dokument banku. Kiedy przeczytałem go po raz pierwszy, pomyślałem: „To się nadaje do pokazania światu.” Lista branż i rodzajów działalności, z którymi Bank Millenium odmawia nawiązywania stosunków gospodarczych, może zaskoczyć każdego przedsiębiorcę. Dokument tłumaczy, że bank nie jest w stanie zastosować środków bezpieczeństwa finansowego wobec niektórych rodzajów działalności. Skąd ten problem? Z jednej strony prawo – czyli obowiązki wynikające z przepisów o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy (AML) i finansowaniu terroryzmu. Z drugiej – realia i możliwości banku, który zwyczajnie boi się odpowiedzialności i kar finansowych. Zamiast więc analizować konkretny przypadek i stosować środki adekwatne, bank woli z góry wykluczyć całe grupy klientów.
Kto jest na cenzurowanym?
Oto kilka przykładów branż, których Bank Millenium po prostu nie chce obsługiwać:
- Kryptowaluty – jakakolwiek działalność związana z obrotem aktywami wirtualnymi.
- Małe i krajowe instytucje płatnicze – mimo że są wpisane do rejestru KNF.
- Lombardy i kantory, zarówno te klasyczne (dewizowe), jak i krypto.
- Kasyna, gry losowe, platformy inwestycyjne typu Forex.
- Emitowanie akcji na okaziciela, które nie są dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym.
- Produkcja broni i amunicji – nawet jeżeli jest legalna i licencjonowana.
- Trusty – z uwagi na nieprzejrzystość struktur właścicielskich.
Co ciekawe, odmowy zdarzają się także firmom, które są zarejestrowane poza Polską – nawet jeśli działają całkowicie legalnie i mają biura czy oddziały w kraju. Wystarczy, że struktura Twojej działalności obejmuje więcej niż jeden zagraniczny system prawny albo kilka spółek zarejestrowanych w różnych państwach. Dla banku to już zbyt wiele – uznaje, że nie będzie w stanie zastosować wobec Ciebie skutecznych procedur AML. Jeśli prowadzisz firmę i spotkała Cię odmowa otwarcia rachunku, możemy pomóc. Przyjrzymy się Twojej sytuacji i zaproponujemy najkorzystniejsze rozwiązanie – niezależnie od tego, czy chodzi o negocjacje z bankiem, czy pozew. Nie chodzi przecież o to, byś miesiącami odbijał się od ściany, próbując znaleźć bank, który nie potraktuje Cię jak potencjalnego przestępcę. W wielu przypadkach wystarczy stanowczo zawalczyć o swoje prawa.
Co możesz z tym zrobić?
Możesz się poddać i szukać innego banku. Ale możesz też – jak mój klient – pójść z tym do sądu. W naszej sprawie sąd nakazał Bankowi Millenium zawarcie umowy rachunku bankowego. Sąd uznał, że bank nie może arbitralnie odmawiać prowadzenia rachunku tylko dlatego, że klient należy do „ryzykownej” branży – zwłaszcza jeśli działalność jest w pełni legalna i nadzorowana przez KNF. Co ciekawe, banki bardzo często ulegają dopiero na etapie procesu. Przed sądem okazuje się, że nie mają realnych argumentów. Wewnętrzna polityka banku nie może przecież stać ponad prawem.
Jak się bronić?
Jeżeli jesteś przedsiębiorcą działającym w branży z „podwyższonym ryzykiem”, masz prawo oczekiwać równego traktowania. Bank nie może zamykać Ci drzwi tylko dlatego, że Twoja firma ma zagraniczny komponent albo zajmuje się usługami płatniczymi. Jeśli spotka Cię taka sytuacja:
- Zażądaj pisemnej odmowy z podaniem przyczyny.
- Sprawdź, czy działalność, którą prowadzisz, rzeczywiście należy do branż wskazanych w polityce AML banku.
- Zastanów się, czy w Twoim przypadku nie doszło do naruszenia przepisów o przeciwdziałaniu dyskryminacji przedsiębiorców.
- Skontaktuj się z prawnikiem, który ma doświadczenie w sporach z instytucjami finansowymi.
